30 lat od oblotu embraera ERJ-145

W połowie sierpnia minęło 30 lat od pierwszego lotu technicznego embraera ERJ 145, który był kamieniem milowym i zmienił regionalny transport lotniczy oraz umocnił pozycję brazylijskiego producenta na światowym rynku samolotów komercyjnych. Dokładnie 11 sierpnia 1995 r. słynny Ołówek odbył swój pierwszy lot. Do zakończenia produkcji w 2020 r. zbudowano 1 240 tych regionalnych samolotów odrzutowych, znajdujących domy u wielu operatorów, w tym u naszego rodzimego LOT-u. Wraz ze swoim zmniejszymi braćmi, ERJ-135 i ERJ-140, samoloty te przewiozły w ciągu 30 lat ponad 750 mln pasażerów i wylatały około 32 mln godzin.


Ogłoszenie programu w 1989 r.

Pod koniec lat 80., kiedy firma Embraer była jeszcze własnością państwa, przedstawiła propozycję regionalnego samolotu odrzutowego. Samolot został oficjalnie zaprezentowany podczas Paris Air Show w 1989 r. Pierwsza konfiguracja obejmowała silniki nad skrzydłami i przypominała wydłużoną wersję samolotu turbośmigłowego EMB 120 Brasilia. Konfiguracja ta nie sprawdziła się, więc inżynierowie firmy zdecydowali się na silniki pod skrzydłami. Jednak to również spowodowało problem: podwozie musiałoby być bardzo wysokie, aby pomieścić silniki turbowentylatorowe. Ostatecznie klasyczne rozwiązanie z ogonem w kształcie litery T i silnikami umieszczonymi na końcu kadłuba okazało się właściwym wyborem.

Samolot został zaprojektowany do obsługi tras o dużej częstotliwości, w trzech konfiguracjach od 37 do 50 foteli, zapewniając bezpośrednie połączenia odrzutowcami na rynkach, które wcześniej nie miały takich możliwości w zakresie operacji krótko- i średniodystansowych.

10 grudnia 1996 r. samolot uzyskał certyfikat typu od FAA, a pierwszy klient, linie Continental Express Airlines, otrzymały pierwszego ERJ-145 27 grudnia tego samego roku i poprzez ExpressJet Airlines ostatecznie zbudowały flotę ponad 250 samolotów ERJ, które latały dla Continental Express, a potem United Airlines.

Wyprodukowano ponad 1,2 tys. samolotów z rodziny ERJ

W segmencie komercyjnym, obok podstawowej wersji 50-miejscowej, firma Embraer opracowała model ERJ 135 z 37 miejscami oraz ERJ 140 z 44 miejscami, dostosowane do rynków o mniejszym zapotrzebowaniu. W lotnictwie biznesowym platforma ewoluowała w samoloty odrzutowe Legacy 600 i Legacy 650, charakteryzujące się wysokiej klasy wnętrzami i zwiększonym zasięgiem.

Projekt posłużył również jako podstawa dla samolotów wojskowych i specjalnych, w tym platformy wczesnego ostrzegania EMB145 AEW&C, EMB145 RS/AGS do teledetekcji oraz EMB145 MP do patrolowania morskiego i misji wywiadowczych. Te pochodne modele pokazały wszechstronność platformy i rozszerzyły jej zasięg daleko poza regionalny transport pasażerski.

W ciągu trzech dekad zbudowano 1 240 samolotów z rodziny ERJ, obejmujących wersje komercyjne, korporacyjne i wojskowe, a konkretniej 440 ERJ-135, 74 ERJ-140 oraz 726 ERJ-145. Około 40 proc. z nich nadal pozostaje w służbie w około 60 liniach lotniczych na całym świecie.

Program ERJ 145 położył podwaliny pod rozwój rodziny E-Jet Embraera, która obecnie stanowi punkt odniesienia wśród mniejszych wąskokadłubowych samolotów odrzutowych. Według Embraer samolot ten uosabiał podstawowe wartości firmy, takie jak odporność, partnerstwo, śmiałość i innowacyjność — zasady, które nadal kierują jej projektami i pozwalają jej utrzymać pozycję lidera w regionalnym lotnictwie.

Embraery i LOT - wszystko zaczęło się od ERJ-145

W przypadku PLL LOT i Embraer, to właśnie wszystko się zaczęło w styczniu 1999 r. od podpisania umowę zakupu sześciu ERJ-145 (Embraer Regional Jet) wraz z sześcioma opcjami na samoloty tego typu. Pierwszy "Ołówek", bo tak były nazywane te samoloty ze względu na swój kształt kadłuba, o rejestracji SP-LGA wylądował w Warszawie 5 sierpnia 1999 r., kolejny drugi SP-LGB pojawił się 24 sierpnia 1999 r. Pierwszą trasą na jakiej poleciał nowy nabytek LOT-u było połączenie Warszawa - Zurych (prawdopodobnie 8 lub 9 sierpnia 1999 r.).

W czerwcu 2000 r. obie firmy ogłosiły wykorzystanie sześciu opcji i zakup kolejnych trzech ERJ-145. Dzięki temu zamówieniu LOT zwiększył wtedy swoje zamówienie do łącznej liczby 15 samolotów tego typu. Ostatecznie we flocie przewoźnika operowało łącznie 14 maszyn ERJ-145. Posiadały one następujące rejestracje: SP-LGA, SP-LGB, SP-LGC, SP-LGD, SP-LGE, SP-LGF, SP-LGG, SP-LGH, SP-LGI, SP-LGK, SP-LGL, SP-LGM, SP-LGN oraz SP-LGO. Warto wspomnieć, że przez kilka lat był to najliczniejszy typ samolotu we flocie LOT-u. Pozwolił także przewoźnikowi na powrót maszyn odrzutowych na trasy krajowe, które w latach 90-tych były zdominowane przez ATR-y Eurolotu. W kwietniu 2011 r., po 12 latach służby, maszyny zostały oficjalnie pożegnane.

Kilkakrotnie ERJ-145 pełnił również rolę tzw. OrkiestroLOTu czyli samolotu udekorowanego w serca na potrzeby WOŚP. To na jego pokładzie Jurek Owsiak podróżował po Polsce i otwierał kolejne finały Orkiestry.